Baz İstasyonunun Kaldırılması Davası

1. Baz İstasyonunun Kaldırılmasına İlişkin Dava Açılabilir Mi?

05.11.2008 tarihli ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu ve bu Kanun gereğince çıkartılan Yönetmelik uyarınca; baz istasyonlarının sağlığa zarar vermeyecek şekilde, nerede, nasıl, hangi ölçü ve limitler dahilinde kurulacağını belirleme ve kurallarını koyma işlemleri, BTK'nin görev ve yetkisindedir.

İnsan sağlığına etkileri konusunda başta Dünya Sağlık Örgütü olmak üzere, Uluslararası İyonlaştırmayan Radyasyondan Koruma Komisyonu (ICNIRP), Elektrik Elektronik Mühendisleri Enstitüsü (IEEE) gibi birçok uluslararası kuruluşun yapmış olduğu çalışmaların neticesinde birtakım sınır değerler belirlenmiştir. BTK tarafından yürürlüğe konulan yönetmelikte de Türkiye'de geçerli olacak sınır değerleri; İngiltere, Amerika, Kanada, ICNIRP ve Avrupa Birliğinin kabul ettiği değerin yaklaşık 4’ü olarak kabul edilmiştir.

Sağlığa zarar verdiği iddiası dışında baz istasyonlarının sertifikada belirtilen limit değerlere ve güvenlik mesafesine uygun olarak kurulmadığı, başlangıçta uygun kurulsa dahi sonradan sertifikadaki limit değer ve güvenlik mesafelerine aykırı davranıldığı gerekçesi ile kaldırılmasına ilişkin talep ve itirazların ilgili mevzuat gereğince BTK'ye yapılması gerekmektedir. Bu kurumun uygulamalarına ve kararlarına karşı da idari yargıda dava açılmalıdır. Keza davacı, baz istasyonunun limit değerlere ve güvenlik mesafelerine uygun olmasına rağmen zararlı olduğunu iddia ediyorsa, idari yargıda, idareye karşı yönetmeliğin iptali davası açması gerekir.

Adli yargıda görülecek davalarda ise davanın kabul edilebilmesi için öncelikle baz istasyonunun yönetmelikte belirtilen limit değerlere uygun bulunmadığı ve sağlığa zarar verdiğine ilişkin iddiaların kanıtlanması gerekir.

Komşuluk hukukundan kaynaklanan hallerde el atmanın önlenmesi davası açılabilmesi için, kural olarak bir zararın doğmuş olması gerekir. Ancak, istisnaî durumlarda, henüz zarar meydana gelmese dahi, yakın gelecekte zarar doğacağı pek muhtemel veya muhakkak ise bu hak kullanılabilir.

Özetlemek gerekirse; mahkemece ortaya konulması gereken en önemli konu baz istasyonunun sağlık yönünden zararının açıkça ortaya konulmasıdır. Bunun için de Kanun'la belirlenen frekans değerlerin sınırında veya altında yayın yapıyor olması gerekeceğinden yapılacak keşifte frekans değerlerinin ölçülmesi gerekecektir.

Genel Olarak Medeni Kanun’un “Komşu Hakkı” üst başlığını taşıyan 737. maddesi uyarınca; “herkes, taşınmaz mülkiyetinden doğan yetkilerini kullanırken ve özellikle işletme faaliyetini sürdürürken, komşularını olumsuz şekilde etkileyecek taşkınlıktan kaçınmakla yükümlüdür. Özellikle, taşınmazın durumuna, niteliğine ve yerel âdete göre komşular arasında hoş görülebilecek dereceyi aşan duman, buğu, kurum, toz, koku çıkartarak, gürültü veya sarsıntı yaparak rahatsızlık vermek yasaktır”. Hükümden anlaşıldığı üzere, TMK. m. 737, bir kimsenin taşınmazını kullanırken ve özellikle taşınmazı üzerinde herhangi bir işletme faaliyetini sürdürürken komşusuna zarar verecek taşkınlıklarda bulunmasını yasaklamaktadır.

Malikin sorumlu tutulabilmesi için taşkınlığın kusurlu bir fiil sonucu meydana gelmesine ise gerek yoktur. Kural olarak hiç kimse, maliki olduğu taşınmazı tahsis amacına uygun olarak kullanmaktan alıkonamaz. Bunun sonucu olarak, bir kimse komşu taşınmazda yürütülen işletme faaliyetinin çevresel vb. etkilerine komşuluğun gereği olarak katlanmak durumundadır. Ne var ki kanun koyucu taşınmaz malikinin, komşular arasında hoş görülebilecek dereceyi aşan taşkınlıklarda bulunmasını yasaklamış ve bu sayede komşular arasında yaşanabilecek olası çıkar çatışmalarını önlemeyi ve aralarında bir denge kurmayı amaçlamıştır. Bir “taşkınlık” durumda komşusunun taşınmazı kullanması nedeniyle zarar gören malik, olağan kullanımı aşan bu taşkınlığı ispatlaması halinde 730. maddede yer alan eski hale getirme, tehlikenin giderilmesi ve zararın tazminine ilişkin davalardan istediğini açabilecektir.

2. Baz İstasyonunun Kaldırılmasına İlişkin Davalarda Görevli Mahkeme

Baz istasyonunun kaldırılmasına ilişkin davalarda asliye hukuk mahkemesi görevlidir.

3. Baz İstasyonunun Kaldırılmasına İlişkin Davalarda Yetkili Mahkeme

Baz istasyonunun kaldırılmasına ilişkin davalarda yetkili mahkeme HMK'nin 12. maddesi gereğince taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir.

4. Baz İstasyonunun Kaldırılmasına İlişkin Davalarda Yargılama Usulü

Baz istasyonunun kaldırılmasına ilişkin davalarda HMK'nin 118. vd. maddeleri gereğince yazılı yargılama usulü uygulanır.

5. Baz İstasyonunun Kaldırılmasına İlişkin Davalarda Araştırılması Gereken Hususlar ve Deliller

Baz istasyonunun kaldırılmasına ilişkin davalarda;

-Tapu kaydı,

- Güvenlik sertifikası,

-Kira sözleşmesi,

- Keşif,

- Uzman bilirkişi raporu,

Yukarıda bahsettiğimiz hususlar baz istasyonunun kaldırılmasına ilişkin davalarda başlıca araştırılacak deliller arasındadır.